Geplaatst op 12-05-2013
Cultuureducatie (deel 2): De creativiteit van de leerling.
Er zijn verschillende rollen die jij als mens speelt in het leven. Voor The Big Mo zijn er drie die wij belangrijk vinden in het kader van cultuureducatie. De mens als verteller, als maker en als spelend wezen.
In de persoonlijke ontwikkeling kunnen kunst- en cultuureducatie een belangrijke functie vervullen omdat deze drie rollen er uitgebreid in aan bod kunnen komen. In dit blog aandacht voor de rol van mens als makend (-creatief) wezen.
Mensen maken dingen. We maken brood, borden, kleding en huizen. We maken gereedschap en machines, om nog meer dingen mee te maken. En als je zo om je heen kijkt dan lijkt het van de meeste dingen die je ziet logisch dat ze er zijn. Maar voor alles dat wij als mensen maken geld dat het er ooit nog niet was. En dat er een moment is gekomen waarop iemand een gedachte had waardoor het mogelijk werd om het te maken.
De oorsprong van alles dat door mensen is gemaakt is altijd een creatief idee! Zonder dat dat idee was het er nooit geweest. Op de vraag wat er eerder was, kip of ei hebben we misschien nog geen antwoord. Maar van alles wat door mensenhanden wordt gemaakt weten we het wel. Het IDEE komt eerst. Zonder idee gebeurt er niets.
Het moment waarop die originele gedachte in het bewustzijn geboren wordt, dat is het moment van creativiteit.
CREATIVITEIT = VERBANDEN LEGGEN
Creativiteit is een causaal proces, waarbij de gedachte een gevolg is van de loop der dingen die er aan vooraf gingen. Het leggen van verbanden tussen bestaande mogelijkheden. Voorbeeld: Je gebruikt al jaren een houten stok om mammoeten neer te knuppelen en een scherpe steen om zijn bontjas af te snijden. De creatieve mens op een briljant moment, verbindt voor de allereerste keer de stok en steen en schept zo de handbijl. Een uitvinding met nieuwe mogelijkheden, waarmee de mensheid weer tienduizenden jaren vooruit kan. Want zo snel ging het vroeger allemaal niet. Causale creativiteit is het logische gevolg van bestaande mogelijkheden in combinatie met een briljante geest.
Ik vermoed overigens dat er ook een vorm van creativiteit is die meer oorspronkelijk is, dus los staat van alles wat er is, maar het is lastig om een vinger op te leggen. Want zelfs unieke grootheden als Picasso, Dali, Appel of Pollock (om even wat beeldend kunstenaars te noemen) gaan verder waar hun tijdgenoten zijn gebleven.
De relatie met cultuureducatie
De echte kunst van creatief zijn, van het ontplooien van jouw rol van mens als scheppend wezen, ligt erin dat we leren om de momenten waarop we nieuwe gedachten hebben te herkennen. We kunnen dit proces bewust maken, en zelfs bewust initiëren. Maar dat moet je leren. En daarin ligt een belangrijke taak voor het onderwijs en de culturele sector!
Creativiteit ontwikkelen is vooral veel DOEN!
Mensen beschikken dus over een creatief vermogen, waarmee we de wereld om ons heen maakbaar kunnen maken. Dit vermogen kunnen we trainen, en moet ontwikkeld worden om als mens onze volle potentie te bereiken. Zoals we spieren trainen om sterker, sneller en doelmatiger te worden, zo versterkt en verscherpt cultuureducatie de ontwikkeling van jouw ‘creatieve spier’. Dat trainen doe je het liefst door er zelf mee aan de slag te gaan. Met je hoofd, maar ook met je lijf.
Creativiteit is niet alleen van belang voor de vooruitgang van een maatschappij in haar ontwikkeling. Ook voor het individu is het van belang om creatieve oplossingen te vinden in het dagelijks leven. Als je beschikt over een creatieve geest liggen er gewoon veel meer mogelijkheden voor je open. Daarom is het ook op individueel niveau van belang om de creativiteit te ontwikkelen.
Het is voor ieder kind een recht om zich te kunnen ontplooien tot zijn of haar maximale potentie als mens. Creatief scheppen is een van de dingen die ons mens maakt.
De schepper en de verteller liggen in elkaars verlengde. Ze beïnvloeden elkaar, en meestal is het niet duidelijk waar de een ophoudt en de ander begint. Ze zijn ze elkaars oorzaak en elkaars gevolg.
Meer lezen over de mens als verteller? Zie dan de vorige blog in deze serie: